ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ..ΥΠΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟ..ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ..ΛΟΓΙΚΗ..ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ..ΝΟΥΣ

 

Θα επιχειρήσουμε μια 

φιλοσοφικη και ψυχολογική αντιστοίχιση των εννοιών 

άνθρωπος – συνείδηση – υποσυνείδητο – ασυνείδητο 

 αντίστοιχα με 

λογική – συναίσθημα – νους.

Εννοιολογική Σχέση

τρία επίπεδα του νου:

Ασυνείδητο  Πηγή 

(ένστικτο, αρχετυπικό, ζωώδες)

Υποσυνείδητο Ροή 

(συναίσθημα, μνήμη, επιρροές)

Συνείδηση Έλεγχος 

(λογική, επίγνωση, επιλογή)

Όταν ο Νους  λειτουργεί αρμονικά, 

η Λογική καθοδηγεί  τα Συναισθήματα 

και  Ασυνείδητο εκφράζεται δημιουργικά, όχι καταστροφικά.

Η θεολογική τωρα προοπτική του ανθρώπου, της συνείδησης και του νου 

είναι βαθιά και πολυεπίπεδη 

 στην ορθόδοξη παράδοση, 

όπου ο άνθρωπος ειναι κατ’ εικόνα και καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ· δηλαδή ένα ον που καλείται να γίνει «θεος» κατα  χάριν.

Ο Άνθρωπος ως Εικόνα του Θεού

Είναι ενιαία ψυχοσωματική ύπαρξη:

Σώμα (υλική διάσταση),Ψυχή (ζωτική – συναισθηματική – νοητική δύναμη),

Πνεύμα ή Νους 

(η θεολογική κορυφή, ο «οφθαλμός της ψυχής»).

Κατα τους. Μ. Βασίλειο, Γρηγόριο Παλαμά:

Ο νους είναι η ανώτερη δύναμη της ψυχής, η οποία στρέφεται προς τον Θεό.

Η λογική και το συναίσθημα 

είναι εργαλεία του νου, 

όχι κυρίαρχες αρχές.

Θεολογική Αντιστοίχιση

Η Πνευματική Ιεραρχία

Στην πνευματική ζωή, η θεολογική πορεία είναι από  κάτω προς τα άνω:

Κάθαρση 

 Καθαρισμός της ψυχής από τα πάθη (ηδονη οδυνη).

Φωτισμός 

Ο νους φωτίζεται από τη χάρη, γίνεται ενεργός μέσα στη συνείδηση.

Θέωση 

 Ο άνθρωπος ενώνεται με τον Θεό· ο νους ησυχάζει στην αγάπη Του.Παυει να φανταζεται

«Καθάρισον με από των κρυφίων μου» ( Ψαλμός 18:13) αυτό δείχνει την ανάγκη ο άνθρωπος να φωτίσει όχι μόνο το συνειδητό, αλλά και το ασυνείδητο βάθος του με το φως του Θεού.

Λογική – Συναίσθημα – 

Λογική  εργαλείο της ψυχής για κατανόηση της δημιουργίας.

Συναίσθημα  δύναμη αγάπης και σχέσης· όταν εξαγνιστεί, γίνεται συμπάθεια, όχι πάθος.

Νους  ανώτερη δύναμη που «βλέπει» τον Θεό· και όταν καθαριστεί, γίνεται τόπος  προσευχής.

Έτσι, η συνείδηση είναι το «πνευματικό κάτοπτρο» που αντανακλά τη θεία παρουσία 

όταν ο νους είναι φωτισμένος, 

η λογική υποταγμένη στον Λόγο του Θεού και το συναίσθημα εξαγνισμένο.

Η  πατερική άποψη για 

τον άνθρωπο, τη συνείδηση, τον νου και τις δυνάμεις της ψυχής 

είναι βαθιά και φωτισμένη.

Ας το δούμε , όπως το παρουσιάζουν οι  νηπτικοί Πατέρες 

(Μ. Βασίλειος, Γρηγόριος Νύσσης, Μάξιμος Ομολογητής, Ισαάκ ο Σύρος, Γρηγόριος Παλαμάς).

Ο Άνθρωπος 

«κατ’ εἰκόνα» και «καθ’ ὁμοίωσιν»

Οι Πατέρες διδάσκουν ότι 

ο άνθρωπος είναι μικρόκοσμος που περιλαμβάνει:

Σώμα (υλικό)

Ψυχή (ζωτική και λογική δύναμη),

Νους / Πνεύμα (θεοειδές,στοιχείο).

«Ο άνθρωπος ἐπλάσθη κατ’ εἰκόνα Θεοῦ· τουτέστιν ἔλαβε νουν, λόγον καὶ πνεῦμα.»

 

Μέγας Βασίλειος

Η ψυχή λοιπόν έχει τρεις βασικές δυνάμεις:

Νοερά  λογική, διάνοια, νους.

Θυμική (συναισθηματική)  ορμή, θέληση, πάθος

Επιθυμητική  αγάπη, πόθος, σχέση.

Όταν αυτές οι δυνάμεις είναι στραμμένες προς τον Θεό, 

ο άνθρωπος ζει εν χάριτι· 

όταν στραφούν στα κτίσματα, δημιουργούν πάθη.

Ο Νους στην Πατερική Θεολογία

δεν ταυτίζεται με τη λογική.

Είναι η ανώτατη πνευματική δύναμη της ψυχής, 

ο «οφθαλμός της καρδίας», 

που έχει φυσική κίνηση προς τον Θεό.

«Νους εστίν, καθαρός οφθαλμός της ψυχής· δι’ αυτού βλέπομεν τον Θεόν.»

Γρηγόριος Νύσσης

Όταν ο νους :

στρέφεται προς τον Θεό, φωτίζεται και γίνεται τόπος προσευχής,

στρέφεται προς τα πάθη, σκοτίζεται και αιχμαλωτίζεται από τα αισθητά.

Η νήψη (πνευματική εγρήγορση) είναι η άσκηση που καθαρίζει τον νου και τον επαναφέρει στην καρδιά — στη φυσική του θέση.

Συνείδηση – Καρδιά – Εσωτερικός Άνθρωπος

Η συνείδηση στους Πατέρες είναι:

«Ὁ φυσικὸς νόμος τοῦ Θεοῦ, ἐγγεγραμμένος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν.»

Ἅγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής

Είναι ο εσωτερικός διδάσκαλος που καθοδηγεί τον άνθρωπο προς το αγαθό.
Η καρδιά, ως πνευματικό κέντρο, περιλαμβάνει τόσο το συνειδητό όσο και τα βαθύτερα στρώματα 

(ό,τι εμείς σήμερα ονομάζουμε υποσυνείδητο και ασυνείδητο).

Γι’ αυτό οι Πατέρες λένε:

«Καθάρισον, Κύριε, τα κρυφία της καρδίας μου» (Ψαλμ. 18:13).

Ο φωτισμός του Θεού αποκαλύπτει στον άνθρωπο και τα σκοτεινά βάθη του εαυτού του.

Υποσυνείδητο και Ασυνείδητο (Πατερικά ερμηνευμένα)

Οι Πατέρες δεν χρησιμοποιούν ψυχαναλυτικούς όρους, αλλά μιλούν για:

«Κρυφίους λογισμούς»,«Απάθεια» και «πάθη»,«Ενεργείας» μέσα στην ψυχή.

Όλα αυτά παραπέμπουν στη σημερινή έννοια του υποσυνείδητου :
εκεί όπου συσσωρεύονται επιθυμίες, φόβοι, μνήμες, λογισμοί.

Η άσκηση, η εξομολόγηση και η νοερά προσευχή καθαρίζουν αυτά τα στρώματα της ψυχής· το φως του Αγίου Πνεύματος «διαπερνά» ακόμα και το ασυνείδητο.

Η Λογική και το Συναίσθημα

Η λογική είναι δώρο του Θεού, αλλά υπηρετική του νου — δεν οδηγεί μόνη της στη γνώση του Θεού.

«Ἄνευ τοῦ φωτισμοῦ τοῦ νοός, ἡ λογικὴ εἶναι σκοτεινή.» (Παλαμάς)

Το συναίσθημα (θυμική δύναμη) εξαγιάζεται όταν στραφεί στην αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον.

«Ὁ θυμὸς ἐδόθη ἡμῖν οὐχ ἵνα ὀργιζώμεθα, ἀλλ’ ἵνα ἀγαπῶμεν μετὰ σθένους.» (Ἅγ. Ἰω. Χρυσόστομος)

Έτσι, η αρμονία είναι:

Νους φωτισμένος 

Λογική καθαρή  

Συναίσθημα αγιασμένο.

Ο Σκοπός: Θέωση

Όλη η πατερική θεολογια 

αποβλέπει σε ένα πράγμα:

Την ένωσιν του ανθρώπου με τον Θεό (Θέωση).

Ο καθαρός νους βλέπει τον Θεό μέσα στο φως της χάριτος·
ο άνθρωπος γίνεται «καθρέφτης τοῦ Θεοῦ», όπου λάμπει η αληθινή συνείδηση.

Πώς αντιλαμβάνονται οι Πατέρες την εσωτερική δομή του ανθρώπου και τη πορεία της Σωτηρίας, της κάθαρσης – φωτισμού – θέωσης.

ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

                          ΘΕΟΣ
                            │
                     ΘΕΙΑ ΧΑΡΙΣ (ΦΩΣ)
                            │
                     ┌─────────────┐
                     │   ΝΟΥΣ      │  Οφθαλμός ψυχής, τόπος της προσευχής
                     └─────────────┘
                            │
               Επιστρέφει στὴ καρδια (Νοερά προσευχή)
                            │
                ┌────────────────────────┐
                │        ΚΑΡΔΙΑ          │
                │ (Κέντρο ψυχής  βούλησης)
                └────────────────────────┘
                            │
          ┌────────────────┼────────────────┐
          │                │                │
   ┌────────────┐   ┌────────────┐   ┌──────────────┐
   │ ΛΟΓΙΚΗ     │   │ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ │   │ ΕΠΙΘΥΜΙΑ  ΠΑΘΗ │
   │ (διάνοια)  │   │ (θυμικό)   │   │ (ἐπιθυμητικό)  │
   └────────────┘   └────────────┘   └──────────────┘
          │                │                │
    Κατανόηση       Αγάπη, θυμός,        Πόθος, βούληση
    Κρίση, λόγος     στοργή, ορμή        σχέση

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Στάδιο	Τί γίνεται μέσα στον άνθρωπο	Θεολογικό νόημα
Κάθαρση	Καθαίρεση των παθών, εξαγνισμός του υποσυνειδήτου (λογισμοί, επιθυμίες, συναισθήματα).	Η ψυχή γίνεται δεκτική της χάριτος.
Φωτισμός	Ο νους επανέρχεται στην καρδιά, λειτουργεί εν Αγίῳ Πνεύματι, διακρίνει το θέλημα του Θεού.	Αληθινή γνώση, ειρήνη και διάκριση.
Θέωση	Ο νους βλέπει τον Θεό εν φωτί· ο άνθρωπος μετέχει στη θεία ενέργεια.	Ένωση με τον Θεό, «καθ’ ὁμοίωσιν».

Πατερικές Φράσεις που συνοψίζουν το διάγραμμα

«Καθάρισον, Κύριε, τα κρυφία της καρδίας μου.» — Ψαλμ. 18:13

«Νους καθαρός, Θεόν βλέπει.» — Ἅγ. Γρηγόριος Παλαμάς

«Καρδία καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός.» — Ψαλμ. 50:12

«Οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται.» — Ματθ. 5:8

Ο νους είναι ο ηγεμόνας της ψυχής·

Η καρδια είναι το πνευματικό κέντρο·

Η ΛΟΓΙΚΗ και το ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ είναι δυνάμεις που, αν καθαρθούν, γίνονται όργανα της χάριτος·

Και ο τελικός σκοπός είναι η ΘΕΩΣΗ, δηλαδή 

η ένωση με τον Θεό «ἐν φωτί».

ΚΑΚΑΟ..ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ

Απ το Columbia μαθαινουμε πως

ένα ποτηρι κακαο με φλαβανόλες βελτιώνει τη μνήμη στους ενήλικες.

Η έρευνα επικεντρώθηκε σ ένα μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται με τη διαμόρφωση των αναμνήσεων -

και ένα που εξασθενεί με την ηλικία.

Οι συμμετέχοντες 50-69 ετών έπιναν ένα ειδικά παρασκευασμένο ρόφημα- κακάο υψηλής φλαβανόλης κάθε μέρα ,για 3 μήνες.

Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, έδειξαν:

Αυξημένη δραστηριότητα στη σχετική με τη μνήμη περιοχή του εγκεφάλου

Καλύτερη απόδοση στις εργασίες μνήμης

Μερικοί συμμετέχοντες έδειξαν λειτουργία μνήμης παρόμοια με άτομα 20-30 χρόνια νεότεροι

Γιατί η Κανονική Σοκολάτα

Δεν Το Κάνει Αυτό

Το κακάο που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη διατήρησε υψηλά επίπεδα φλαβανολών - φυσικές φυτικές ενώσεις που συνδέονται με την υγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς

Η πιο εμπορική σοκολάτα:

Έχει πολύ χαμηλά επίπεδα φλαβανόλης

Χάνει φλαβανόλες κατά την επεξεργασία

Προσθέτει ζάχαρη και λιπαρά που δεν υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου

Οπότε αυτό δεν έχει να κάνει με την κατανάλωση σοκολάτας

έχει να κάνει με το κακάο διατηρημένο με θρεπτικά συστατικά.

Πού αλλού Βρίσκονται οι Φλαβανόλες;

Μπορείτε επίσης να πάρετε φλαβανόλες από:

Μούρα

Σταφύλια

Μήλα

Ακατέργαστη σκόνη κακάο

(ελάχιστα επεξεργασμένη)

Αλλά οι ποσότητες ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, γι' αυτό και η συγκεκριμένη φόρμουλα ποτού ήταν κλειδί στη μελέτη.

Γιατί Αυτό Μετράει

Αυτή η έρευνα δείχνει ότι η διατροφή μπορεί να παίξει άμεσο ρόλο στην υποστήριξη της μνήμης καθώς μεγαλώνουμε.

Ανοίγει την πόρτα σε:

Μη επεμβατική υποστήριξη εγκεφάλου-υγείας

Στρατηγικές γνωστικής ευεξίας βασισμένες στη διατροφή

Μελλοντικές μελέτες για την πρόληψη της γνωστικής παρακμής

ΑΥΓΟ..ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ..ΥΓΕΙΑ

 

Η κατανάλωση αυγών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης Αλτσχάιμερ κατά 47%.

Τα αυγά είναι γεμάτα με θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν τον εγκέφαλο :

Χολίνη, βιταμίνη Β12, λουτεΐνη

και ωμέγα-3 λιπαρα οξέα

Ολα αυτά βοηθουν στη μείωση της φλεγμονής, την ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων και την επιβράδυνση της γνωστικής μείωσης

Αυτά τα θρεπτικά συστατικά βοηθούν στη διατήρηση της ακετυλοχολίνης και ενισχύουν τα επίπεδα της

Η ακετυλοχολίνη ειναι νευροδιαβιβαστής απαραίτητος για τη μνήμη και τη μάθηση.

Οι άνθρωποι που έτρωγαν αυγά καθημερινα είχαν καλύτερη απόδοση σε τεστ μνήμης, προσοχής και συνολικές γνωστικές αξιολογήσεις. Επίσης έδειξαν λιγότερη συρρίκνωση εγκεφάλου και πιο αργή μείωση της ψυχικής οξύτητας σε σύγκριση με εκείνους που δεν καταναλώνουν αυγά.

Η χολίνη, άφθονη στους κρόκους αυγών, ειναι ιδιαίτερα σημαντική. Βοηθά στη μείωση της ομοκυστεΐνης μιας επιβλαβους ένωσης που συνδέεται με εκφύλιση του εγκεφάλου.

Σε συνδυασμό με την αντιοξειδωτική προστασία της λουτεΐνης, τα αυγά γίνονται ένα αγαπημένο πρωινό· και λειτουργούν ως φυσική ασπίδα για τον εγκέφαλο.

Είτε βραστά, ομελέτα, ποσέ ή τηγανητα , η προσθήκη αυγών στη διατροφή μπορεί να είναι ένας από τους πιο απλούς τρόπους για να υποστηρίξετε τη δια βίου υγεία του εγκεφάλου.

Το μυαλό μας αξίζει διαύγεια, δύναμη και προστασία - και μερικές φορές, ξεκινάει με ...ένα αυγό.

ΜΑΘΕ ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΧΩΡΕΙΣ..

 

Η μεγαλύτερη δύναμη είναι να αποχωρείς ήσυχα και αξιοπρεπώς

Κάποιες φορές, 

η πιο γενναία επιλογή είναι 

να φευγεις. 

Η αποχώρηση  είναι πράξη αυτοσεβασμού, δύναμης και 

ψυχικής ηρεμίας.

Το να φύγεις δεν σημαίνει ότι τα παρατάς. 

Σημαίνει ότι αγαπάς τον εαυτό σου δεν  ανέχεσαι ό,τι σου στερεί την ψυχική σου ισορροπία. 

Κάποιες φορές, το πιο γενναίο πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να αφήσεις πίσω καταστάσεις, ανθρώπους ή συνήθειες που 

δεν σου κάνουν καλό. 

Η αποχώρηση δεν είναι αδυναμία· είναι ωριμότητα, αυτοσεβασμός και ένδειξη εσωτερικής δύναμης.

Δεν χρειάζεται πάντα να αποδεικνύεις κάτι. 

Μερικές φορές, η πιο δυνατή φωνή είναι η σιωπή σου 

καθώς φεύγεις ήρεμα, 

επιλέγοντας να προστατεύσεις 

την ψυχική σου γαλήνη. 

Γιατί η αληθινή γενναιότητα 

δεν είναι να μένεις, αλλά 

να ξέρεις πότε ήρθε η ώρα να αποχωρήσεις.

Φεύγω. 

Όχι γιατί φοβάμαι. 

Φεύγω γιατί ήρθε η ώρα να σταθώ απέναντι στον εαυτό μου. 

Γιατί καμιά φορά, το να φεύγεις 

δεν σημαίνει δειλία· 

σημαίνει δύναμη, αυτοσεβασμό, ανάγκη να ανασάνεις ξανά.

Η ζωή είναι μια αδιάκοπη πορεία από μικρές και μεγάλες φυγές. 

Άνθρωποι έρχονται και φεύγουν, άλλοι μένουν λίγο, άλλοι καθόλου. 

Κι όσο κι αν θες να κρατήσεις κάποιους, δεν μπορείς πάντα.

 Κάποιες πόρτες ανοίγουν χωρίς να το καταλάβεις — και βρίσκεσαι ξαφνικά έξω, χωρίς ευκαιρία να εξηγήσεις ή να μείνεις.

Μερικές φορές φεύγεις 

όχι γιατί το θέλεις, 

αλλά γιατί δεν χωράς πια. 

Γιατί η παρουσία σου βαραίνει,

 γιατί η σιωπή σου ενοχλεί, 

γιατί η ψυχή σου δεν αντέχει άλλο το τοξικό που σε πνίγει. 

Η τοξικότητα είναι ύπουλη — μπαίνει μέσα σου, σ’ αλλάζει, σε κάνει να ξεχνάς ποιος είσαι.

Κι όταν το καταλάβεις, η φυγή γίνεται λύτρωση. 

Είναι το πιο γενναίο «φτάνει» που μπορείς να πεις. 

Δεν είναι λιποταξία· 

είναι αυτοπροστασία. 

Είναι ο τρόπος σου να σωθείς, να σώσεις κι όσους αγαπάς από μια καταβόθρα που δεν έχει πάτο.

Όσο μεγαλώνουμε, δεν ψάχνουμε πια να αποδείξουμε τίποτα. 

Μαθαίνουμε να φεύγουμε ήσυχα, από ό,τι μας μικραίνει, δεν μας αγαπά, δεν μας γεμίζει.

 Φεύγουμε για να κρατήσουμε καθαρή την ψυχή μας. 

Γιατί το πιο σπουδαίο στη ζωή δεν είναι να μένεις παντού· είναι να ξέρεις πότε αξίζει να φύγεις.

Κράτα κοντά σου ό,τι σε κάνει να ανασαίνεις. 

Κλείσε τις πόρτες στο σκοτάδι, χτίσε φράγματα απέναντι στην αρνητικότητα, και δώσε χώρο στο φως.

Μόνον έτσι θα αναπνεύσεις τον καθαρό αέρα που σου ανήκει — κι ίσως, κάποτε, βρεις μέσα σου την πραγματική κάθαρση.

Φύγε όταν νιώσεις ότι δεν έχεις πια χώρο να ανασάνεις. 

Μην το φοβηθείς. Η φυγή, κάποιες φορές, είναι η πιο δυνατή μορφή αγάπης προς τον εαυτό σου.